Inwoners Hoogkerk verbeteren leefbaarheid met eigen burgerbegroting

De gemeente Groningen heeft voor de burgerbegroting, die in 2023 gestart is, 300.000 euro beschikbaar gesteld. Dit bedrag mogen de inwoners samen besteden. Het initiatief van de burgerbegroting focust zich  dit jaar op vijf thema’s die door de inwoners zelf zijn gekozen: Groen Hoogkerk, Veilig Hoogkerk, Sport en Bewegen, Kinderen en Jongeren en Verkeer.   Naast de vijf thema’s is er een joker beschikbaar, bedoeld voor een idee dat niet binnen de vijf thema’s past. Binnen de thema’s konden ideeën worden ingediend. Uiteindelijk zijn er van de 62 ingediende ideeën 41 goedgekeurd, die meegingen naar de stemronde. De ideeën die vervolgens in de stemronde zijn gekozen, worden in 2024 uitgevoerd. Dat zijn in totaal 16 ideeën. Het totale budget is door de bewoners verdeeld over de vijf thema’s. Daardoor waren de budgetten per thema verschillend. 

Jantine Wijnja, en Marian Hegeman, beide lid van het kernteam Sterk Hoogkerk, zijn  actief betrokken en nemen ons mee in het proces. “De gemeente Groningen nodigde de VWH uit om na te denken over een manier om meer zeggenschap te leggen bij de bewoners van Hoogkerk. Hoe kunnen we zorgen dat bewoners meer invloed hebben op een democratische en transparante manier? De VWH had daar wel oren naar. We begonnen met het kijken naar de plek waar we zijn, naar Hoogkerk. Wat voor manier zou hier kunnen passen? En wat voor manieren worden elders toegepast? Samen met Jantine Wijnja, als projectleider betrokken, hebben we onderzocht wat zou kunnen werken in dit gebied. Uiteindelijk zijn we uitgekomen bij een burgerbegroting.”

Iets wat al een aantal jaren bestond in Hoogkerk was de Wijk Top 3,  waarmee de Wijkraad het wijkbudget op een democratische manier ging besteden. Wijnja vertelt: “Dit zou je kunnen zien als een bescheidenere versie van een burgerbegroting. We zijn hier als het ware op gaan doorbouwen om zo tot een concrete burgerbegroting te komen.”

Tussen een wijkbudget en burgerbegroting bestaan daarentegen wel aanzienlijke verschillen. Hegeman: “Bij een wijkbudget is het beschikbare budget veel kleiner, in dit geval zo’n 30.000 euro. De inwoners konden voor dit bedrag ideeën indienen, waar uiteindelijk een Wijk Top 3 uitkwam. Dat proces is veel minder ingewikkeld en minder omvangrijk dan bij de burgerbegroting. Verder zie je dat bij het wijkbudget de ideeën veel vaker in fysieke vorm ingediend worden, zoals het plaatsen van een bankje of een nieuwe speeltuin.” Wijnja legt uit: “De burgerbegroting gaat een stap verder. Bij de burgerbegroting zijn we eerst het gesprek aangegaan met de inwoners om inzicht te krijgen in de thema’s die leven, aan de hand van thema’s die ook in de gemeentelijke begroting zitten.” Er zijn dus drie wezenlijke verschillen: meer zeggenschap, meer gesprek en meer budget. 

In Hoogkerk zijn er voor dit eerste jaar dus vijf thema’s uitgekomen: Groen Hoogkerk, Veilig Hoogkerk, Sport en Bewegen, Kinderen en Jongeren en Verkeer. Aan de hand daarvan is het budget verdeeld over de thema’s en zijn er door inwoners ideeën ingediend. “Door de verschillende vormen van overleg tijdens de verschillende stappen van Sterk Hoogkerk ontstaat er meer begrip en bewustzijn bij inwoners, zowel naar de gemeente als ook tussen inwoners onderling. Andersom is ook het geval; er ontstaat ook meer begrip van de gemeente naar de inwoners.”

Wat volgens Wijnja en Hegeman opviel aan het proces van de totstandkoming van thema’s, is dat er direct al veel aandacht was voor het standpunt en het inzicht van jongeren en kinderen. “Niet alleen mochten kinderen vanaf groep 7 meedenken over de thema’s, ook ging er een soort echo rond bij bewoners om juist die kinderen en jongeren er ook extra bij te betrekken.”

Na het verdelen van het budget over de vijf gekozen thema’s, was het tijd om concrete ideeën in te dienen. “Naast deze ideeën in te delen op thema, zijn ze ook uitgebreid bekeken op uitvoerbaarheid. Het idee waar op gestemd wordt is dus sowieso mogelijk, uitvoerbaar en wettelijk toegestaan. De ideeën zijn erg uiteenlopend, soms is in het idee en budget onderhoud meegenomen, en soms volstaat puur het plaatsen van bijvoorbeeld een bankje. 

Een belangrijke factor binnen de burgerbegroting was de bouwgroep. De bouwgroep, bestaande uit inwoners en mensen met verschillende functies en taken (gmeenteraadsleden, ambtenaren), heeft samen uitgedacht wat ze willen bereiken en wat daarvoor de randvoorwaarden zijn. Hegeman: “De bouwgroep blijft regelmatig bij elkaar komen om het proces te volgen en eventueel bij te sturen. Op deze manier blijft het proces goed en helder in het vizier.” 

Het belangrijkste inzicht dat naar voren is gekomen bij de burgerbegroting en het hele proces eromheen, is volgens Wijnja vooral om het echt samen te doen , met bewoners, ambtenaren en bestuurders. “Verder is het belangrijk dat we echt uitgaan van vertrouwen in elkaar en natuurlijk in de bewoners. We hebben besloten om niet van tevoren alles dicht te timmeren met regels en dergelijke, want we gaan ervanuit dat we allemaal het goede willen voor de wijk.”

Sterk Hoogkerk wordt een jaarlijks terugkerend proces. In 2024 begint het proces gewoon weer met stap 1: Het kiezen van de thema's. Tegelijkertijd met het nieuwe proces worden de gekozen ideeën van 2023 uitgevoerd.

Meer weten? Bekijk de website van Sterk Hoogkerk