Duurzaamheid: waarin een kleine gemeente groot kan zijn

maandag 11 januari 2021

timer 7 min

Het centrumgebied van het dorp Made, gemeente Drimmelen, is heringericht. Bij de herinrichting was grote aandacht voor klimaatverandering en een generatiebestendige leefomgeving. In het plan zijn aspecten als duurzaamheid, demografische ontwikkeling en ondersteuning van de lokale middenstand gecombineerd.  

De economische recessie, demografische ontwikkelingen (krimp, vergrijzing) en internet maken dat het gedrag van consumenten verandert. Binnen de detailhandelssector leiden het grote aanbod, schaalvergroting en teruglopende winkelbestedingen tot verdringing. Winkelgebieden kampen met stagnatie en leegstand en de economische vitaliteit en attractiviteit ervan staan onder druk. Ook in de gemeente Drimmelen is dit merkbaar. In het centrum van Made staan, zij het beperkt, een paar panden leeg. Ondernemers maakten zich zorgen over de leefbaarheid en het economisch functioneren van het centrum op de langere termijn. In het coalitieakkoord ‘Samen investeren in Drimmelen’ wordt door de gemeente ingezet op een integrale aanpak van het centrum van Made. Samen met ondernemers, vastgoedeigenaren en overige belanghebbenden heeft de gemeente in 2015 gewerkt aan een detailhandelsvisie voor de hele gemeente. Deze vormt het kader voor een integrale visie op het centrum van Made. Daarom is opdracht gegeven tot het opstellen van het centrumplan.  

Wethouder Jan-Willem Stoop (Openbare ruimte): “Daarnaast is geconcludeerd dat het centrumlint van Made te lang was en dat er in de openbare ruimte weinig samenhang was. Het gebruik van de destijds toegepaste materialen als bestrating en lantaarns hadden weinig uitstraling. Dat wilden we ook positief veranderen.” 

De doelstelling van het centrumplan is te komen tot een plan voor versterking van de attractiviteit en de economische vitaliteit van het centrum van Made. Gestreefd wordt naar een centrum dat fungeert als kloppend hart, dat aantrekkingskracht heeft op zowel bewoners als bezoekers en een gunstig (vestigings)klimaat biedt voor bestaande en nieuwe ondernemers. Het plan integreert meerdere beleidsvelden, waaronder centrumfuncties, openbare ruimte, verkeer en evenementen. 

 Zie ook: https://drimmelen.nl/visie-centrumplan-made 

Naast het beoogde doel, waren er ook diverse wensen waar de gemeente rekening mee hield. Wethouder Jan-Willem Stoop: “Het goede wilden we behouden, zoals de bomenstructuur in de Marktstraat. De detailhandel stimuleren we in de Marktstraat, terwijl in de overige gebieden voldoende mogelijkheden worden geboden voor transformatie. De pleinen (Raadhuisplein en Molenplein) moesten weer echte pleinen worden, die bij evenementen optimaal gebruikt kunnen worden en leven in de brouwerij brengen. Het Molenplein verbindt nu de Kerkstraat met de Marktstraat. Het gebied rondom de Bernarduskerk wordt in de volgende fase nog aangepakt onder het project: Sociaal Cultureel Dorpshart Made.” 

In de detailhandelsvisie staan voor het centrum de volgende twee functionele ambities uitgesproken:   

het centrum als boodschappen-pluscentrum versterken om de consument weer aan te kunnen spreken;

het supermarktaanbod in het centrum versterken.

Wethouder Stoop: “Het centrum van Made is natuurlijk wel veel meer dan alleen een boodschappencentrum. Het is het hart van het dorp waar inwoners graag naar toe gaan om iets te doen en elkaar te ontmoeten. De ambitie is het centrum meer dan nu dé huiskamer voor alle inwoners van Made te laten zijn.” 

Het moet een plek moet waar het aangenaam is om er te verblijven, er zal een verscheidenheid aan publieksfuncties aanwezig zijn en een grote diversiteit aan bezoekmotieven zal worden gefaciliteerd. 

Voor het centrum stonden de volgende opgaven beschreven: 

Compacter kernwinkelgebied: Om het huidige winkelaanbod in het centrum van Made zo compleet mogelijk te houden en een boodschappen-plusaanbod te kunnen blijven bieden, is het belangrijk het winkelaanbod zoveel mogelijk te concentreren in een compact kernwinkelgebied. In een compact gebied lopen consumenten makkelijk van winkel naar winkel, is de zichtbaarheid van winkels beter (hogere top-of-mind), worden combinatiebezoeken gestimuleerd en is de herkenbaarheid als winkelgebied beter. Winkels profiteren dan optimaal van elkaars nabijheid.   
Vergroten van het bezoekgemak: Om het bezoek aan het centrum verder te stimuleren blijft het bezoekgemak in het hele centrum behouden en waar mogelijk wordt het gemak vergroot. Dit betekent op de eerste plaats een verbetering van de verkeers- en parkeersituatie, onder andere door de bereikbaarheid van parkeerplaatsen (met name Valkenbergplein) te verbeteren.  
Verblijfskwaliteit verbeteren: Een andere wijze waarop het comfort van het centrum (en daarmee de aantrekkelijkheid) verbeterd kan worden, is door een prettigere verblijfskwaliteit. Dit houdt onder andere in dat aandacht moet bestaan voor het (veilige) samenspel tussen auto’s, fietsers, voetgangers en bezoekers met fysieke beperkingen, aantrekkelijke gebieden waar langer verbleven kan worden (o.a. pleinen en parkeren) en locaties die geschikt zijn voor evenementen.

Bij de herinrichting heeft de gemeente veel hulp gehad uit diverse hoeken. Wethouder Stoop: “Het plan is tot stand gekomen na een zeer levendig proces, waarbij veel inwoners, ondernemers en andere belanghebbende partijen uit Made actief betrokken zijn geweest. Zij die hier dagelijks hun boterham moeten verdienen en zij die hier met plezier hun boodschappen doen of gebruik maken van de horecafaciliteiten of de openbare ruimte, hebben input geleverd en die is zoveel mogelijk verwerkt. Dit heeft een grote meerwaarde. Betere adviseurs hadden we ons niet kunnen wensen.” 

Projectleider Wim Kapitein: “Het participatietraject, zoals we dit rond het centrum hebben opgezet, is voor ons een prettige manier van werken geweest. Het is een avontuur dat we gezamenlijk met de betrokkenen zijn aangegaan en het heeft geleid tot een prachtig eindresultaat.” 

Aanvullende info over het proces 

Het eerste deelproject was de vervanging van de VRI (stoplichten) aan het begin van het centrum (kruispunt met toegang tot de Marktstraat etc.) door een rotonde.  

Wethouder Stoop: “Waar de discussie over een juiste invulling meer dan 4 jaar geduurd heeft, was de uitvoering van de nieuwe rotonde binnen een maand geregeld. Het mooie ‘Mayse’ kunstwerk, genaamd ‘De Beweging’, heeft daar een nieuwe plek gekregen als entree van het centrum. En die rotonde heeft de overige deelprojecten ook letterlijk in een versnelling gekregen.” 

Inrichtings elementen en het eindresultaat  

De belangrijkste inrichtingselementen in het deel van de Marktstraat zijn de honderd jaar oude Zilverlindes. Om deze bomen zijn groenvakken gerealiseerd die voorzien zijn van borders van Cortenstaal en de beplanting is gedaan volgens het Green to Colour concept. 
Dit alles om de bomen een goede groeiplaatsinrichting te geven. Voor de verharding van de trottoirs, parkeervakken en rijbaan is in het kader van duurzaamheid gebruik gemaakt van  gebakken materialen. Die qua kleurscheiding duidelijk aangeven wat, waarvoor bedoeld is.  

Projectleider Wim Kapitein: “Op het Molenplein verplantten we de oude platanen en brachten we een bijzondere fontein aan, waar vooral de kinderen dit jaar al veel waterpret aan hebben beleefd. Dit plein is net als het Raadhuisplein voorzien van speciale bestrating van Metten. De ruimte onder het Molenplein heeft daarnaast nog een praktische functie: het is een speciale waterbuffer in verband met de klimaatveranderingen. 

Voor het straatmeubilair is gekozen voor eenheid in kleur en functionaliteit van de banken en afvalbakken. De producten van Grijsen straatmeubilair vielen het beste in de smaak bij de omgeving. 

Het gehele verlichtingsontwerp is samen met Nobralux en de klankbordgroep van de lokale winkeliers opgesteld. De uiteindelijke keuze is gevallen op een functionele verlichting die past tussen de bestaande bomen. De masten, speciaal ontworpen en gemaakt door PMF, zijn voorzien van Lowlander armaturen van Modernista.” 

Wethouder Jan-Willem Stoop: “De straten en pleinen zijn toegankelijk gemaakt voor mensen met een beperking. Dat was een hele uitdaging in verband met hoogteverschillen, maar we zijn hierin goed geholpen door WWZ-Drimmelen. Dat is een lokaal adviesplatform dat zich hard maakt voor de inclusieve samenleving. 

Het centrum heeft een enorme kwaliteitsimpuls gehad, waarbij we het goede dat er al was hebben kunnen behouden. De inwoners en bedrijven zijn enthousiast en de combinatie van inrichting en gebruik bepalen het succes. Hierin is een mooie match ontstaan waar we trots op mogen zijn.” 

Dit artikel is verschenen in Straatbeeld 06/2020. Lees meer van Straatbeeld in onze digitale bibliotheek.