24 Platanen vormen jaarklok plein Den Hoorn

De laatste twee afbeeldingen laten de oude situatie zien.
24 Platanen vormen jaarklok op plein Den Hoorn
Het Koningin Julianaplein in het hart van Den Hoorn, een dorp binnen de gemeente Midden-Delfland, had haar koninklijke allure verloren. De rommelige en gedateerde inrichting deden afbreuk aan het straatbeeld en zorgden voor onveilige verkeerssituaties.
Discussie over herontwikkeling
De ontwerpers besloten in het plan de 24 platanen op het plein een prominente rol te laten spelen door ze de 24 uren van een dag te laten vertegenwoordigen. Samen functioneren ze als levende jaarklok. Projectleider Gijs Damen van de gemeente Midden-Delfland licht toe: “Sinds enkele jaren speelde er een discussie over de herontwikkeling van de dorpskern in Den Hoorn. Met het ISV, het Investeringsbudget voor Stedelijke Vernieuwing, is hier uiteindelijk subsidie voor aangevraagd bij de provincie Zuid-Holland. Dit paste binnen ons beleid om naast woningbouw en voorzieningen ook de openbare ruimte aan te pakken. In dat kader zijn we ook actie gaan ondernemen voor het Koningin Julianaplein.” Vervolgens vroeg de gemeente een aantal ontwerpbureaus een offerte uit te schrijven, waaronder Goudappel Coffeng. Damen: “In eerste instantie hebben zij voor ons een verkeerscirculatieplan opgesteld, maar uiteindelijk hebben zij, voortbordurend op dit plan, het hele ontwerp uitgevoerd.”
Dag- en nachtzijde
Het vernieuwde Koningin Julianaplein is ingericht met een dag- en nachtzijde. De twaalf bomen aan de dagzijde zijn voorzien van schaduwlijnen, aan de nachtzijde zijn de voorzieningen aangebracht: een speeltuin, een levensgroot schaakbord, een jeu de boules baan en het terras. In het midden van het plein is een gedicht te lezen dat de schoonheid van de plataan in poëtische taal uitlegt, passend bij het doel mensen weer te laten genieten van het plein. In eerste instantie was het de bedoeling dat overrijdbare grondspots de schaduwlijnen gingen vormen, maar uit budgettaire overwegingen is uiteindelijk gekozen voor ‘punaises’. De armaturen op het plein zijn voorzien van led-verlichting en de lichtmasten langs de buitenrand van het plein zijn dimbaar.
De 24 platanen
De 24 platanen vertegenwoordigen de 24 uren van een dag. Bij plataan 5, wanneer het 05.00 uur ‘s ochtends is, komt de zon in de zomer op. Hier is dan ook de eerste schaduwlijn te zien. Gedurende de ochtend komen er steeds meer lijnen bij. Om 09.00 uur, bij plataan 9, is het immers ook in de winter al licht. Vanaf hier hebben de platanen dus vier schaduwlijnen, één voor ieder seizoen. In de avond krijgen de platanen weer minder schaduwlijnen. Vanaf boom 17, wanneer het 17.00 uur is, verdwijnt in het winterseizoen de zon. Hier heeft de boom geen vier schaduwlijnen meer, maar drie. Zo ontstaan de dag- en nachtzijde.
Sterke en zwakke punten
Vanaf het begin zijn de bewoners rondom het plein en de gebruikers nauw betrokken geweest bij de planvorming. In april 2009 is een workshop georganiseerd waarin zij participeerden, samen met andere belanghebbenden zoals marktkramers, de DIOS Lentefeestcommissie, de mensen van het dorpscentrum en het gezondheidscentrumcomité. “In de workshop zijn de sterke en zwakke punten van het plein benoemd”, aldus Damen. “Op basis van deze uitkomsten is het eerste ontwerp opgesteld.” In de winter van 2009 is het proces gestart en in december 2010 is het nieuwe plein officieel geopend. De financiering van de provincie en Stadsgewest Haaglanden dwong de gemeente de aanbesteding openbaar uit te voeren. Damen: “Begin 2009 is gestart met de ontwerpen, welke in de zomer werden gepresenteerd aan de gemeenteraad. Na overleg met de bewoners en andere belanghebbenden is dit akkoord bevonden. In mei 2010 is de aannemer, Dura Vermeer Infrastructuur West, van start gegaan en in oktober is het hele straatwerk al opgeleverd. De laatste maanden werden gereserveerd voor de verdere afwerking en afronding. Ook de directe aansturing en het toezicht hadden we uitbesteed. We vinden dat het hele proces goed is doorlopen, waarbij de bereikbaarheid van het plein ook steeds goed in ogenschouw is genomen.”
Geschikt voor evenementen
“Geen van de banken is verankerd in het maaiveld, zodat het altijd mogelijk is het meubilair te verplaatsen mocht daar behoefte aan zijn, bijvoorbeeld bij evenementen”, aldus Marco Aarsen, landschapsarchitect bij Goudappel Coffeng. “Wel is in het ontwerp al rekening gehouden met het jaarlijks terugkerende ‘DIOS-feest’. Ieder jaar wordt een enorme tent op het plein gezet, die nu precies tussen de banken past.” De zitbankjes aan de rand van het plein hebben nog een functie; ze fungeren als barrière voor kinderen, zodat ze niet zomaar de rijbaan oprennen, en het voorkomt dat auto’s op het plein parkeren.
Bijdrage vitaliteit
Aarsen is zeer te spreken over het eindresultaat. “Bovendien valt mij op dat in het totaalbeeld veel is vastgehouden aan ons ontwerp; vaak wordt dit toch nog enigszins aangepast. Ik merk ook dat de bewoners blij zijn met het nieuwe plein en ze hebben het als positief ervaren dat ze vanaf het eerste moment direct betrokken waren bij de plannen.” Damen beaamt dit: “Zeker van de winkeliers en bewoners hoor ik zeer positieve reacties, ze vinden dat het prachtig is geworden. Het nieuwe Koningin Julianaplein draagt bij aan de vitaliteit van Den Hoorn en is een mooie toevoeging aan de functies binnen het dorp.”
Materiaalgebruik en leveranciers
- Bestrating en straatmeubilair, o.a. cijfertegels, banden, tegels en zitelementen: Struyk Verwo Infra.
- Bomengranulaat en Airo-tec beluchtingssysteem: BSI Bomenservice
- Speelplaats, o.a. Supernova Standaard en Kabouterhuis glijbaan: KOMPAN
- Straatverlichting, o.a. Indal Stela Square 18 led en Indal Disq + lumidim PPL 36: Westland Infra.
Download hier het definitieve ontwerp (januari 2010) van Goudappel Coffeng.
Meer weten? Lees meer over Den Hoorn in Straatbeeld Magazine #1 van 2011!
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
‘Er staat ons een varia aan uitdagingen te wachten in de openbare ruimte’
30 sep 2024De openbare ruimte is de laatste jaren aan veranderingen onderhevig, zowel positief als negatief. Bij FromAtoB…
Ontmoeten op een natuurlijke manier
20 sep 2024Wooncomplex De Baak in Amsterdam is gebouwd om het maken van verbinding te stimuleren. Door de uitstraling van…
Hoe optimaliseer je het gebruik van de stoep in de binnenstad?
19 sep 2024De stoeprand is misschien wel het meest begeerde stuk infrastructuur in de stad, zegt Tom Visée,…
Stroomvoorziening Grote Markt weer toekomstbestendig
18 sep 2024De Groningse Grote Markt is volledig vernieuwd. Het plein is getransformeerd tot de huiskamer van de stad. Een…
35 jaar Speelplan: kinderen van jongs af aan naar buiten krijgen
12 sep 2024Speelplan bestaat 35 jaar. We spraken directeur Walid Rahman en keken terug en…
'Niet alleen de olie, maar ook het tandwiel zijn'
10 jun 2024Om het kantoorgedeelte van het warehouse langs de A15 bij Pernis een aantrekkelijke uitstraling te geven, kiest…
De invloeden van klimaat en groen op toegankelijkheid
28 mei 2024Madeliefjes voor de oude basisschool van Anne Frank
3 mei 2024Het schoolplein van de Anne Frank 6e Montessorischool in Amsterdam, de basisschool die de beroemde…