Welkom in Rotterdam Central District

donderdag 1 mei 2014

timer 5 min

Het nieuwe Rotterdam Centraal Station en de omgeving vormen een warm, licht welkom voor de 110.000 reizigers die hier dagelijks de stad in- en uitgaan. Een aantal dat naar verwachting in 2025 zal zijn verdrievoudigd. Het station, de hal, het Stationsplein en het aangrenzende Kruisplein zijn door Team CS integraal vormgegeven, als één wandeling richting het centrum van de Stad. Een kalme promenade, dwars door één van de drukste verkeerspunten van Nederland.

Toen ProRail en de gemeente Rotterdam in 2004 de prijsvraag uitschreven voor het nieuwe Centraal Station en de buitenruimte, vormden Benthem Crouwel Architekten, MVSA Meyer & Van Schooten Architecten en West 8 een nieuw bureau met de naam Team CS. Met hun intelligente, eigentijdse ontwerp wonnen zij de prijsvraag voor het megaproject.

Esplanade van warm graniet

De stationshal voelt indrukwekkend open - gerealiseerd door glazen gevels – en tegelijkertijd comfortabel warm door een plafond van hout en een vloer van gevlamd natuursteen. De granieten vloer en het uitzicht strekken zich uit tot ver buiten de stationshal. Samen vormen ze een brede loper over het Stations- en het Kruisplein. Een esplanade; één gelijkvloerse, vrije loopruimte van en naar het centrum.

Voetganger is koning

Het Stationsplein schittert door de afwezigheid van verkeer; hier domineert de wandelaar. Geuze: “De oude situatie omvatte een onprettig station en een hectisch Stationsplein met taxi’s, fietsers, trams en bussen. Het knooppunt wierp een enorme barrière op tussen mens en stad. Onze opgave was mens en stad weer te verbinden. Dit hebben we gerealiseerd door alles op één maaiveld te trekken, één grote, lege, schone ruimte die de mensen welkom heet in Rotterdam. Trein, fiets, tram, metro, auto en parkeergarage: alles is naar de zijkanten van het gebouw of ondergronds verhuisd zodat het plein leeg is. En dat blijft zo tot in de stationshal, onder de sporen, tot aan de Provenierswijk aan de andere kant van het station.”

Lees meer over de verkeerskundige opgave op Verkeer in Beeld.

Lees meer over de enorme ondergrondse fietsparkeergarage en de achtlaagse ondergrondse Park&Walk garage onder het Kruisplein op Parkeer24.

Optische illusie

Na een proef met verschillende steen- en voegsoorten in de loopstroom van het Centraal Station binnen en buiten, werd gekozen voor het rood-grijs gevlamde Chinees graniet van leverancier J.Visser. Landschapsarchitect Onnie Tjia was samen met zijn afdeling Ruimte en Wonen van Stadsontwikkeling verantwoordelijk voor het uitwerken van de voorlopige ontwerpen van Team CS: “De vloer van de stationshal moest optisch doorlopen op het Stationsplein, en dat terwijl de esplanade en de stationshal werden gerealiseerd door twee verschillende aannemers. Het leveren en het leggen van het natuursteen is in heel nauw overleg uitgevoerd. Binnen is de toegepaste voeg smaller, dus moesten alle stenen net iets groter zijn dan buiten om het wildverband exact te laten doorlopen en zo de optische illusie van een doorlopende vloer te creëren. Om het natuurlijk verloop van de kleur te verzekeren hebben we met de leverancier en de stratenmakers moeten afstemmen dat het steen bij de gevel in de hal, werd gewonnen uit dezelfde groeve als het steen op het begin van het plein en dat tegelpartijen goed werden gemengd.”

Bewegen en verblijven tussen het groen

Het lijkt wellicht een onmogelijk huwelijk: flaneren en verblijven in een groene omgeving rond een OV-knooppunt. Maar door het groen een duidelijke rol te geven in de organisatie van de verkeerstromen is Team CS er toch in geslaagd de esplanade en het Kruisplein deze functie te geven. Er werden meer dan tweehonderd nieuwe bomen geplant in het directe stationsgebied, een zestig jaar oude plataan die voor de werkzaamheden had moeten wijken werd teruggeplant en zelfs de kruisende Weenaboulevard kreeg twintig nieuwe zilverplatanen. De nieuwe bomen hebben een plek gekregen op de trottoirs en in grote boombakken langs de esplanade waarvan de randen tevens als zitplekken fungeren.

Lees meer over het groen in het stationsgebied

Integraal lichtontwerp

Ook de binnen- en buitenverlichting werd integraal ontworpen, door de Duitse lichtarchitecte Ulrike Brandi in nauw overleg met Team CS. Team CS ontwierp een grote lichtmast met een helix van unieke armaturen, die momenteel nog wordt uitgewerkt voor productie. Ingenieursbureau Rotterdam werkte het hele lichtplan zo uit zodat een subtiele overgang wordt gerealiseerd van de feller verlichte stationshal en het –plein, naar de gedimde toestand van de buitenverlichting naarmate de reiziger zich verder van het station verwijdert. Masten zijn hier een uitzondering; voor een ‘ontrommeld’ dagbeeld integreerde de gemeente zoveel mogelijk openbare verlichting in luifels, gevels of kolonnen van gebouwen in de plinten.

Werk in de plint

Projectleider Van Elsberg is momenteel druk met het afstemmen van de plint van de stationsomgeving: de gevels en overdekte passages van de gebouwen die grenzen aan de stationsomgeving. Niet alleen het integreren van de OVL in de gevels vergt veel overleg; ook het in één lijn brengen van de vormgeving van die gevels, van reclame-uitingen en terrassen behoeft een flinke inzet. Maar het nieuwe station iets heeft wel losgemaakt in de Rotterdammers: sommige projectontwikkelaars, eigenaren en horeca-uitbaters stellen uit eigen beweging hun panden open voor de mensen op straat - door dichte gevels te vervangen voor open, glazen constructies, of door voorheen zwaarbewaakte lobby’s van kantoorpanden te openen. Rotterdam Central District heet u welkom.

In Straatbeeld magazine april 2014 leest u een uitgebreid artikel over de stationsomgeving van het nieuwe Rotterdam CS