Beweegvriendelijke openbare ruimte: van visie naar praktijk

vrijdag 21 maart 2025

Een vader die met zijn kind een slingerpaadje neemt in plaats van de rechte stoep. Een groep jongeren die op een plein samenkomt en spelenderwijs beweegt. Een oudere dame die haar dagelijkse wandeling maakt, dankzij veilige en aantrekkelijke looproutes. De openbare ruimte speelt een cruciale rol in hoe mensen bewegen en elkaar ontmoeten. Maar hoe zorg je ervoor dat de inrichting van een wijk of stad daadwerkelijk uitnodigt tot beweging?

Maak bewegen een vanzelfsprekendheid

Een beweegvriendelijke omgeving is meer dan een speeltuin of een fietspad. Het gaat om het slim benutten van de hele openbare ruimte, zodat bewegen een vanzelfsprekend onderdeel wordt van het dagelijks leven. Dit kan door barrières weg te nemen, zoals onveilige oversteekplaatsen, en door beweging te stimuleren met natuurlijke prikkels, zoals aantrekkelijke looproutes of informele sportplekken.

Integreer beweegvriendelijkheid in de ontwerpfase

Ruimte in steden en dorpen is schaars en de belangen zijn vaak uiteenlopend. Daarom moet beweegvriendelijkheid vanaf het begin een integraal onderdeel zijn van stedelijke en ruimtelijke plannen. Denk aan het combineren van functies: een schoolplein dat na schooltijd een ontmoetingsplek wordt, of een park met routes die geschikt zijn voor zowel hardlopers als wandelaars.

Bewoners als sleutel tot succes

Een goed ontwerp sluit aan bij de behoeften van de gebruikers. Dit betekent dat gemeenten, ontwerpers en beleidsmakers bewoners actief moeten betrekken bij het ontwerpproces. Wat vinden zij belangrijk? Welke plekken gebruiken ze nu al, en waarom? Door participatie te benutten, vergroot je de kans op succesvolle, duurzame ingrepen die daadwerkelijk gebruikt worden.

Samenwerking tussen domeinen is essentieel

Het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om samenwerking tussen het sociale en ruimtelijke domein. Stedenbouwkundigen, mobiliteitsexperts, gezondheidsspecialisten en beleidsmakers moeten samen optrekken om beweging structureel een plek te geven in de fysieke leefomgeving. Dit betekent ook dat traditionele werkwijzen losgelaten moeten worden en nieuwe, integrale aanpakken omarmd moeten worden.

Conclusie

Een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om doordachte keuzes en een brede blik. Door bewegen in het DNA van stads- en dorpsontwikkeling te verweven, kunnen gemeenten en ontwerpers een omgeving creëren die uitnodigt tot een actievere leefstijl. Dit vergt niet alleen visie, maar ook samenwerking en een praktische uitvoering waarin bewoners centraal staan. Zo wordt bewegen geen bewuste keuze, maar een vanzelfsprekendheid in de openbare ruimte.

Dit artikel is onderdeel van een drieluik over de beweegvriendelijke leefomgeving, samengesteld door Planterra en Kenniscentrum Sport en Bewegen en gepubliceerd op Allesoversport.nl. Het drieluik richt zich op de uitdagingen en kansen bij het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte, specifiek voor professionals die zich bezighouden met de beweegvriendelijke inrichting van de buitenruimte.

Meer artikelen met dit thema

De speelzijdige stad: hoe we onze steden speelser en beweegvriendelijker maken

6 mrt om 09:26 uur

In een tijd waarin kinderen minder buitenspelen en steden steeds drukker worden, is het belangrijker dan ooit…

Lees verder »
flash_onNieuws

Bedrijventerrein Nieuw-Reijerwaard verlicht met duurzame gelijkstroom

31 mrt om 10:18 uur

Nieuw-Reijerwaard zet een belangrijke stap in de verduurzaming van de openbare ruimte door de verlichting…

Lees verder »
descriptionArtikel

Hoe koppelen gemeente én bewoners in Deventer het regenwater van het riool af?

26 mrt om 08:57 uur

Ongeveer zestig procent van de binnenstedelijke ruimte in Deventer is in particuliere handen. Om de stad…

Lees verder »
descriptionArtikel

Waterberging in de wegfundering: ruimtebesparend en effectief

20 mrt om 08:45 uur

Door waterberging in de wegfundering te integreren, ontstaat er bovengronds meer ruimte voor andere functies.…

Lees verder »
descriptionArtikel

Een groener dorpsplein als podium voor Geffen

19 mrt om 08:33 uur

We zien het meer en meer, versteende dorps- of stadspleinen die worden omgetoverd in een groene verblijfsruimte…

Lees verder »
hoofdfoto urban wildflowers
descriptionArtikel

'Kijk bij het normeren van groen vooral naar de kwaliteit'

17 mrt om 11:09 uur
Groen is essentieel voor een gezonde leefomgeving. Het is onder andere belangrijk voor de luchtkwaliteit, het…
Lees verder »
flash_onNieuws

Apeldoorn, Utrecht en Breda genomineerd voor meest speelvriendelijke gemeente

13 mrt om 08:17 uur
Apeldoorn, Utrecht en Breda zijn genomineerd voor de Jantje Beton Prijs 2025. Dit jaar staat het thema…
Lees verder »
flash_onNieuws

CROW vraagt om feedback op vernieuwd IMBOR

12 mrt om 09:33 uur

CROW heeft een nieuwe versie van het Informatiemodel Beheer Openbare Ruimte (IMBOR) ontwikkeld en legt deze ter…

Lees verder »