Beweegvriendelijke openbare ruimte: van visie naar praktijk

vrijdag 21 maart 2025

Een vader die met zijn kind een slingerpaadje neemt in plaats van de rechte stoep. Een groep jongeren die op een plein samenkomt en spelenderwijs beweegt. Een oudere dame die haar dagelijkse wandeling maakt, dankzij veilige en aantrekkelijke looproutes. De openbare ruimte speelt een cruciale rol in hoe mensen bewegen en elkaar ontmoeten. Maar hoe zorg je ervoor dat de inrichting van een wijk of stad daadwerkelijk uitnodigt tot beweging?

Maak bewegen een vanzelfsprekendheid

Een beweegvriendelijke omgeving is meer dan een speeltuin of een fietspad. Het gaat om het slim benutten van de hele openbare ruimte, zodat bewegen een vanzelfsprekend onderdeel wordt van het dagelijks leven. Dit kan door barrières weg te nemen, zoals onveilige oversteekplaatsen, en door beweging te stimuleren met natuurlijke prikkels, zoals aantrekkelijke looproutes of informele sportplekken.

Integreer beweegvriendelijkheid in de ontwerpfase

Ruimte in steden en dorpen is schaars en de belangen zijn vaak uiteenlopend. Daarom moet beweegvriendelijkheid vanaf het begin een integraal onderdeel zijn van stedelijke en ruimtelijke plannen. Denk aan het combineren van functies: een schoolplein dat na schooltijd een ontmoetingsplek wordt, of een park met routes die geschikt zijn voor zowel hardlopers als wandelaars.

Bewoners als sleutel tot succes

Een goed ontwerp sluit aan bij de behoeften van de gebruikers. Dit betekent dat gemeenten, ontwerpers en beleidsmakers bewoners actief moeten betrekken bij het ontwerpproces. Wat vinden zij belangrijk? Welke plekken gebruiken ze nu al, en waarom? Door participatie te benutten, vergroot je de kans op succesvolle, duurzame ingrepen die daadwerkelijk gebruikt worden.

Samenwerking tussen domeinen is essentieel

Het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om samenwerking tussen het sociale en ruimtelijke domein. Stedenbouwkundigen, mobiliteitsexperts, gezondheidsspecialisten en beleidsmakers moeten samen optrekken om beweging structureel een plek te geven in de fysieke leefomgeving. Dit betekent ook dat traditionele werkwijzen losgelaten moeten worden en nieuwe, integrale aanpakken omarmd moeten worden.

Conclusie

Een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om doordachte keuzes en een brede blik. Door bewegen in het DNA van stads- en dorpsontwikkeling te verweven, kunnen gemeenten en ontwerpers een omgeving creëren die uitnodigt tot een actievere leefstijl. Dit vergt niet alleen visie, maar ook samenwerking en een praktische uitvoering waarin bewoners centraal staan. Zo wordt bewegen geen bewuste keuze, maar een vanzelfsprekendheid in de openbare ruimte.

Dit artikel is onderdeel van een drieluik over de beweegvriendelijke leefomgeving, samengesteld door Planterra en Kenniscentrum Sport en Bewegen en gepubliceerd op Allesoversport.nl. Het drieluik richt zich op de uitdagingen en kansen bij het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte, specifiek voor professionals die zich bezighouden met de beweegvriendelijke inrichting van de buitenruimte.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Het onderschatte potentieel van schoolpleinen

10 mrt om 08:44 uur

Schoolpleinen bieden vaak meer mogelijkheden dan alleen een speelplek voor kinderen. Van vergroening tot…

Lees verder »
descriptionArtikel

Avontureneiland in Borne als speelse oplossing voor water en klimaat

7 mrt om 09:36 uur

In gemeente Borne ligt een bijzondere plek: het Avontureneiland. Een plek waar kinderen kunnen spelen, bewoners…

Lees verder »

De speelzijdige stad: hoe we onze steden speelser en beweegvriendelijker maken

6 mrt om 09:26 uur

In een tijd waarin kinderen minder buitenspelen en steden steeds drukker worden, is het belangrijker dan ooit…

Lees verder »

Speeltoestel in Haarlem krijgt tweede leven dankzij duurzame renovatie

6 mrt om 09:05 uur

In Haarlem is een innovatieve en circulaire aanpak toegepast om een speeltoestel op het Flevoplein een tweede…

Lees verder »
descriptionArtikel

Alphen aan den Rijn wil met gebruik multikokers regie houden in ondergrond

3 mrt om 14:14 uur

In twee projecten werkt de gemeente Alphen aan den Rijn met multikokers (ducts) voor telecomkabels. Het zijn…

Lees verder »
descriptionArtikel

Naar een beweegvriendelijke leefomgeving: verbind ruimtelijk en sociaal domein

3 mrt om 08:41 uur
Onze leefomgeving heeft een grote invloed op onze gezondheid. Een omgeving die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten…
Lees verder »
descriptionArtikel

Vlaardingen pakt ophoogprogramma steeds integraler aan

24 feb om 14:51 uur

Verzakkingen. De polder Holy in het buitengebied van Vlaardingen, waar in de jaren 80 van de vorige eeuw de…

Lees verder »
flash_onNieuws

Amersfoort test vergroening van de Hof voor blijvende herinrichting

18 feb om 09:12 uur

De Hof, het historische hart van Amersfoort, krijgt een groener en klimaatbestendiger karakter. De gemeente is…

Lees verder »