Voor de expertcolumn van Straatbeeld 6 2023, met het thema trends en innovatie, lieten we Beau Lagarde aan het woord. Planoloog Beau Lagarde is procesmanager bij NL Greenlabel. Tijdens zijn master Urban Environmental Management aan Wageningen University & Research heeft hij zich gespecialiseerd in Rewilding binnen de stedelijke en bebouwde leefomgeving (Urban Rewilding).
Urban Rewilding: een revolutie in het groenbeheer in 2024
maandag 18 december 2023
Een nieuw jaar staat weer voor de deur met ook nieuwe ontwikkelingen in het stedelijk groenbeheer. Dé nieuwe ontwikkeling in opkomst van 2023, waarvan we verwachten dat die in 2024 doorzet, is die van Urban Rewilding. Bij Urban Rewilding krijgt spontane vegetatie de waardering die het verdient. Kort gezegd komt het erop neer dat de natuur het werk doet en binnen gestelde kaders mag verwilderen. Zo wordt de veerkrachtigheid van de natuur gefaciliteerd en komt de ecologische waarde van spontane begroeiing beter tot zijn recht.
Neem de paardenbloem, een van de meest bestreden gewassen in de openbare ruimte. Deze doodgewone bloem - die met zijn stevige penwortel altijd zo vastzit tussen de tegels - is eigenlijk een unieke en veelzijdige plant. In het vroege voorjaar is het de belangrijkste nectarbron voor honingbijen, hommels en zweefvliegen. Het is een erg nuttige en belangrijke soort binnen lokale ecosystemen. In de filosofie van Urban Rewilding krijgen spontaan groeiende paardenbloemen de ruimte om hun nuttige functie te vervullen.
Urban Rewilding vraagt daarmee om een andere kijk op ‘onkruid’. In de traditionele visie op stedelijk groen waren spontaan opkomende gewassen uit den boze. Madeliefjes in het gras, mos tussen tegels of wilde kruiden in de boomspiegel: uitroeien met wortel en tak! Maar tegenwoordig weten steeds meer groenbeheerders dat variëteit goed is voor de ecologie en bijdraagt aan het herstel van de biodiversiteit in de stad. In de natuurinclusieve leefomgeving gaat het niet om netjes en aangeharkt, maar om natuurlijk, inheems en gevarieerd.
Om Urban Rewilding in de praktijk te brengen, moeten we de voordelen van spontane vegetatie groei leren waarderen en intensief groenbeheer in de stad loslaten. Dat is best spannend, want dat betekent ook afscheid nemen van het ‘netheidscomplex’. Maar als we die stap nemen, dan levert dat veel op voor de biodiversiteit en de klimaatbestendigheid in de stedelijke leefomgeving.
Diverse gemeenten, woningcorporaties en groenvoorzieners beginnen Urban Rewilding te omarmen en passen het al (onbewust) incidenteel toe. Maar let op; Urban Rewilding is niet: ‘laat alles maar op z’n beloop en we zien wel’. Meer nog dan bij traditioneel beheer vraagt het van de groenvoorziener brede ecologische kennis in relatie tot de lokale ruimtelijke context. Bovenal vraagt het om goede communicatie naar de omgeving, zodat omwonenden betrokken worden en snappen waarom bepaalde keuzes worden gemaakt. Als dat goed gebeurt en er daarmee sprake is van voldoende draagvlak, dan zien we een mooie toekomst voor Urban Rewilding in Nederland!