Tropisch gecertificeerd hardhout voor een duurzame openbare ruimte

Het beschikbaar stellen van duurzaam hardhout voor de buitenruimte, dat is de missie van Van den Berg Hardhout. “We zijn honderd jaar geleden begonnen met iepen-hout voor de wagenbouw. Zo’n 25 jaar geleden, bij de oprichting van het FSC-keurmerk, heeft het bedrijf de schouders gezet onder het stimuleren van duurzaam bosbeheer”, vertelt Lisanne de Wit, MVO-ambassadeur bij Van den Berg Hardhout. “Ons hout wordt veel toegepast in straatmeubilair, bruggen, speeltoestellen en vlonders. In de praktijk zitten mensen liever op een stationsbank van hout dan van staal. En hout gaat mooi op in een groene omgeving, terwijl het een stedelijke omgeving juist verzacht.”

Invloed uitoefenen

Niet enkel het bedrijfsleven, maar ook de overheid heeft een positieve invloed op het aandeel gecertificeerd hout op de Nederlandse houtmarkt. “Dit komt doordat de overheid dit verplicht heeft gesteld in eigen projecten”, vertelt De Wit. “Maar in zijn totaliteit mag er nog wel wat meer aandacht komen voor het gebruik van hout in de buitenruimte. Kijk maar eens naar de bouwwereld, daar is houtbouw een hot item. Als je als gemeente inzet op duurzaamheid, kijk dan ook goed naar de materialen die worden gebruikt. Werk je bijvoorbeeld aan biodiversiteit of klimaatadaptatie in
jouw gemeente, zorg er dan meteen voor dat de voetafdruk van de toegepaste producten in orde is. Je kunt door de keuzes die je maakt invloed uitoefenen op wat er gebeurt in de productieketen. Ook al is het buiten de gemeentegrens, door de toepassing van gecertificeerd hardhout verdubbel je de impact. Je maakt goed bosbeheer aantrekkelijk in de tropen en zet je als gemeente in voor bosbehoud. Bosbehoud betekent óók behoud van biodiversiteit en een koeler klimaat. Niet voor niets heeft hout uit verantwoord beheerde bossen een lagere milieu-impact en MKI-waarde.”

Een voordeel van hardhout is dat het vaak eenvoudig hergebruikt kan worden. De Wit: “we zetten daar ook steeds meer op in. Wat je vaak ziet is dat na dertig jaar de kwaliteit op plekken met water- en luchtcontact wat minder is, maar de rest is vaak nog wel opnieuw te gebruiken. Hergebruik biedt echt veel mogelijkheden. Zo hebben wij bijvoorbeeld stalroosters schoongemaakt en vervolgens gezandstraald voor een mooie uitstraling. Van deze
roosters worden weer vlonders en hekken gemaakt.”
 

Variatie

"Al het tropisch hardhout wat wij verkopen is dus FSC-gecertificeerd en daar komen de nodige regels bij kijken", vertelt De Wit. “Ons hardhout komt met name uit Zuid-Amerika. Onze leveranciers moeten het bos volgens de maatstaven van het FSC-keurmerk beheren. FSC heeft twee standaarden: één voor natuurlijke bossen en één voor plantages. Wij maken gebruik van hout uit natuurlijke bossen. In deze gebieden moet gebruik gemaakt worden van de variatie van het bos. Er worden alleen bomen uitgehaald die het bos kan missen. Je mag niet één bomensoort geheel wegkappen en de rest laten staan. Zodra een boom wordt gekapt, krijgen nieuwe of kleine bomen de ruimte om door te groeien. Voor het FSC-keurmerk moeten daarnaast de voorwaarden voor de werknemers bij onze toeleveranciers in orde zijn. De werknemer worden voorzien van een vast loon, goede veiligheidskleding en medische voorzieningen. Bovendien moeten de bosbedrijven overeenstemming zoeken met de lokale bevolking en mogen zij de omgeving niet vervuilen.”

Label A

Van den Berg Hardhout heeft drie tropische houtsoorten laten beoordelen voor het productlabel van NL Greenlabel. “Deze drie soorten zijn allemaal beoordeeld met Label A, het hoogste niveau. Het keurmerk geeft zekerheid voor afnemers van ons hout”, aldus De Wit. Lodewijk Hoekstra, één van de oprichters van NL Greenlabel, zegt het volgende over de kracht van de producten van Van den Berg Hardhout: “Ze zijn koploper als het gaat om duurzaam FSC-hout, waarbij ze het gehele assortiment hebben gecertificeerd als één van de weinige leveranciers in Nederland. Naast het FSC-keurmerk hebben ze voor drie houtsoorten het duurzaamheidpaspoort van NL Greenlabel waarin inzichtelijk wordt gemaakt hoe een product scoort in de gehele keten. Daarvoor wordt bijvoorbeeld ook gekeken naar transport, footprint en circulariteit.”

Duurzame gebiedsontwikkeling

Het NL Gebiedslabel is een onafhankelijk en integraal kader als het gaat over duurzame gebiedsontwikkeling en het aantoonbaar maken van ambities. Er wordt van visievorming tot en met realisatie en beheer gekeken of keuzes wel echt duurzaam zijn en daarbij worden ook kansen en leemten inzichtelijk gemaakt. “Door het label ontstaat een uniforme taal die voor iedere stakeholder eenvoudig te begrijpen is en wordt waarde toegevoegd voor de mens, gezondheid, het klimaat en vooral ook de biodiversiteit”, vertelt Hoekstra. “Het label wordt veel ingezet door gemeenten en provincies die werk willen maken van duurzaamheid. De productkeuze is erg belangrijk bij gebiedsontwikkeling en weegt ook mee in de uiteindelijk score. Het gaat bij de inrichting van de openbare ruimte vaak om grote hoeveelheden en de impact is daarom ook groot.”

Voordelen van hardhout

“Naast de productkeuze, waarbij hout goed scoort gezien het feit dat het biobased is en C02 opslaat, is ook de toepassing van belang”, vervolgt Hoekstra. “Het hardhout van Van den Berg hoeft verder niet bewerkt te worden, zoals wel het geval met bijvoorbeeld staal. Daarnaast heeft het tropisch hardhout een lange levensduur”, aldus
Hoekstra.

Bijdragen in de keten

Van den Berg Hardhout heeft maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vaandel staan. Daarom helpt het bedrijf toeleveranciers bij het behalen van het FSC-keurmerk. “De investeringskosten voor bosbedrijven zijn best hoog als ze het keurmerk willen behalen. Wat wij doen is een stukje ondersteuning van het proces, bijvoorbeeld door in de opstartfase al hout te bestellen. Ook investeren we in scheepsvervoer met een lagere CO2-uitstoot van wel 25 procent. We willen zeker zijn van een duurzaam product en daarbij tellen alle schakels van de keten.”

Daarnaast worden geregeld controles uitgevoerd op locatie, zegt De Wit. “Er zijn jaarlijkse controles vanuit onafhankelijke instanties. Als wij 100 kuub hout ergens vandaan halen, dan wordt ook gecheckt of het daar ook in de boeken staat. Daarnaast wordt gekeken of veiligheidsregels worden nageleefd en moeten de bosbedrijven een kapplan maken. Ook dit plan wordt gecontroleerd; dus zijn de juiste bomen gekapt en blijven de bomen staan die overeind moesten blijven. Daarnaast worden ook bepaalde gebieden uitgesloten van de kap. Er wordt dan gekeken naar biodiversiteit, het foerageergebied en de waterstromen. Je wilt de dieren niet te veel verstoren die in het gebied leven.”

Hoekstra en zijn collega Nico Wissing zijn mee geweest op één van de reizen naar het tropisch regenwoud. Over de aanleiding zegt Hoekstra: “Het belang van de reis was een beter beeld vormen bij het FSC-label. Als NL Greenlabel waren we eigenlijk tegen elke vorm van tropisch hardhout. Ook was er veel rumoer rondom FSC-keurmerk en de betrouwbaarheid ervan. Daarom besloten we om zelf te gaan kijken en zagen we dat het keurmerk een effectieve manier is om tropisch regenwoud te beschermen. Wel zien we kansen om het nog beter te doen, maar we ondersteunen deze manier van houtproductie”, zo besluit Hoekstra.

Van den Berg Hardhout
Lopik
0348 - 820 000
https://www.vandenberghardhout.com/nl/ 

Dit artikel is verschenen in Straatbeeld 5 / 2021, thema duurzaamheid. Download hier gratis het magazine.