Green Deal uitgelezen kans voor energieneutraal Nederland

In december 2020 keurde de Europese Raad een nieuwe bindende EU-doelstelling goed voor een netto interne vermindering van de broeikasgasemissies met ten minste 55 procent in 2030 ten opzichte van het niveau van 1990. Het is één van de afspraken die onderdeel uitmaken van de Europese Green Deal, op weg naar een klimaatneutraal Europa. Deze zelfde Green Deal moet in de ogen van eurocommissaris Frans Timmermans centraal staan in het herstel van Europa na de coronacrisis. Met andere woorden: we moeten ons economisch herstellen, maar dan wel op een duurzame manier.

Verledding van openbare verlichting is een van de knoppen waar lokale overheden aan kunnen draaien om energieneutraal te worden. Licht is de tweede kostenpost in het energieverbruik. 13 procent van het wereldwijde elektriciteitsverbruik gaat op aan verlichting. Thomas Leenders Manager Government & Public Affairs bij Signify Benelux is ervan overtuigd dat het overstappen op ledverlichting de transitie naar energiezuinige verlichting een boost geeft. “Elk Europees land moet een plan indienen in het kader van de Europese Recovery and Resilience Facility. Deze plannen bepalen hoe het geld uit het herstelfonds wordt verdeeld en uitgegeven. Eind maart moeten de plannen klaar zijn, Nederland heeft nog wat respijt gekregen omdat we in de tussentijd een nieuwe regering kiezen.”

Niet wachten, maar versnellen

Door nadrukkelijk landen op te roepen duurzaamheid centraal te stellen in hun plannen, impliceert Timmermans eigenlijk dat dit blijkbaar nog geen automatisme is. Iets wat Leenders onderschrijft. “In Nederland is bijvoorbeeld slechts een klein deel van de openbare verlichting, ledverlichting. Dat geeft wel aan dat er nog een wereld te winnen is. En ik begrijp dat veel mensen nog denken dat het verspilling is om een oude lamp die het nog doet te vervangen door een nieuwe lamp. Maar dat is niet het geval. Integendeel. De energie die het kost om een ledlamp te produceren win je binnen 300 branduren terug. En je bespaart gemiddeld 90 kg CO2-uitstoot per jaar per huishouden en zo’n 10 euro besparing op energiekosten per lamp.” Leenders wil er maar mee zeggen: Je hoeft niet te wachten tot de oude lampen kapot gaan. Juist niet, we moeten nu versnellen. “Het kan niet zo zijn dat we forse investeringen doen in nieuwe energiebronnen, dat we overal windmolens en zonnepanelen neerzetten, om er vervolgens energieslurpende conventionele lichtbronnen mee te voeden." 


Thomas Leenders: "Mijn oproep aan gemeenten: zorg dat je een goed plan hebt en dien dit in bij de Rijksoverheid.”

Puntje van de taart

De Recovery and Resilience Facility (RRF) is volgens Leenders een uitgelezen kans om aan de slag te gaan. “We moeten het concreet maken. Mijn oproep aan gemeenten is dan ook: zorg dat je een plan hebt en dat je dit indient bij de Rijksoverheid.” Met deze strategie kan een van de grootste drempels worden overwonnen: geld. Want in het Europese herstelfonds zitten miljoenen. Met een future proof beleid, ingestoken op duurzaamheid en digitalisering kan het maar zo zijn dat je als lokale overheid aanspraak maakt op een puntje van deze enorme taart. En dat is niet het enige, weet Leenders: “Uit recente rapporten blijkt inderdaad dat voor elke 1 miljoen euro die je in renovatie investeert, levert negentien banen op.”

Digitaliseren en verslimmen

Je kunt nog grotere stappen zetten in het verduurzamen volgens Leenders, door niet alleen te verledden maar door tegelijkertijd je areaal te digitaliseren. “Met slimme verlichting word je echt toekomstbestendig. Zorg voor goede cloud oplossingen, maak het makkelijker voor beheerders”. Koudwatervrees is volgens Leenders nergens voor nodig. “Ik snap dat het spannend is voor steden, maar als marktleider hebben wij een goede reputatie hoog te houden. Je bent echt niet de eerste gemeente die met de vraag zit van wie de data is, en die is zeker niet van ons.”

Duurzaamheidsbarometer

Een stok achter de deur voor overheden zou wat Leenders betreft nog niet zo’n gek idee zijn. “Wet- en regelgeving is belangrijk. Het is al vastgesteld dat een investering binnen 5 jaar terugverdiend moet zijn. Bij nieuwe straten wordt dan ook al standaard led neergezet. Dat is heel mooi. Maar dat zegt nog niets over het bestaande areaal. Natuur & Milieu heeft een ranglijst van de duurzaamste steden van Nederland, ik zie wel iets in zo’n duurzaamheidsbarometer.”

Wie Leenders beluistert krijg vanzelf zin om aan de slag te gaan. Brengt ons tot de laatste vraag: wie gaan uiteindelijk al die armaturen vervangen? “Een terechte vraag”, vindt Leenders. “We hebben technisch opgeleide jonge mensen hard nodig. Door te investeren in arbeid, scholing en voorlichting om het begrip ‘techniek’ te moderniseren. Verduurzaming vraagt om samenwerking met technische opleidingen. Ik hoop dat heel veel jongens en meisjes kiezen voor een technische opleiding om mee te werken aan de verduurzaming van de samenleving. De handjes mogen niet het struikelblok worden voor een energieneutraal Nederland. Daarom moeten we laten zien dat het gaaf is en dat iedereen stappen kan zetten om energie te besparen. Er is enorm veel potentieel. In een handomdraai kan je het verschil maken, door alleen al een andere lamp te gebruiken. Zo eenvoudig is het. We moeten super zichtbaar maken dat het kan en wat het oplevert voor de mens, het milieu en onze maatschappij.”

Webinar

Op 9 maart organiseert Signify een webinar voor decentrale overheden die meer willen weten over hoe ze kunnen aansluiten bij de Europese Green Deal. Zodat het geen ver-van-hun-bed-show blijft, maar juist om ervoor te zorgen dat gemeenten en provincies kansen zien om gebruik te maken van het herstelfonds van de Europese Unie. Het webinar van Signify vindt plaats op 9 maart om 13 uur. Klik hier om je in te schrijven.