Toekomst leefomgeving: Kwaliteit zonder groei
Scherpere keuzes
Ook na de crisis zal het grondbeleid minder inkomsten opleveren. Volgens de raad moeten daarom veel scherpere keuzes worden gemaakt: welke voorzieningen vinden gebruikers nodig en wat willen zij ervoor betalen? Het beantwoorden van deze vraag ligt primair bij de gemeenten. De gemeenteraad moet beter in staat worden gesteld om eigen keuzen te maken. De raad heeft het advies ‘Kwaliteit zonder groei, over de toekomst van de leefomgeving’ aangeboden aan minister Blok voor Wonen en Rijksdienst en minister Schultz van Infrastructuur en Milieu.
Investeringen in omgevingskwaliteit
De Rli stelt vast dat de waardevermindering van gemeentelijke vastgoedportefeuilles door de bankencrisis aan het licht is gekomen, maar dat de oorzaken dieper en structureler zijn. Na decennia van ongekende demografische en economische groei, is sprake van een afvlakkende trend. Het tempo en de omvang van stads- en dorpsuitbreidingen loopt daardoor terug. Dit zal in de nabije toekomst niet veranderen. Overigens heeft dit ook een voordeel. Immers, toen er in het verleden veel geld beschikbaar was, belemmerde dat het debat over de noodzaak van investeringen in de openbare ruimte. Ook was er weinig afstemming met de wensen van gebruikers van de woonomgeving. De raad ziet in de huidige situatie een kans om scherper en transparanter te sturen op investeringen in omgevingskwaliteit.
Positie gemeenteraad versterken
De raad stelt voor om de positie van de gemeenteraad bij beslissingen over de omgevingskwaliteit te versterken. Daar moeten kosten en baten van investeringen in de kwaliteit van de openbare ruimte expliciet worden afgewogen. Minder geld betekent niet automatisch minder kwaliteit. Daar waar de kwaliteit van de openbare ruimte ondanks scherpere keuzen toch afneemt is het, zolang een minimumniveau wordt gegarandeerd, aan de gemeenten om dat te accepteren of om er extra geld voor uit te trekken. Gemeenten die meer in de openbare ruimte willen investeren moeten de keuzevrijheid hebben om dat te doen door herschikking van taken of door de belastinginkomsten te verhogen. Daarom vindt de raad dat het Rijk de mogelijkheid voor gemeentelijke belastingheffing moet verruimen.
Herschikking taken
Een besluit daartoe staat overigens niet op zichzelf, maar moet worden bezien bij de actuele herschikking van taken en verantwoordelijkheden op een aantal beleidsterreinen en de daarbij passende financiële verhoudingen. Verder bepleit de raad om private investeerders, zoals particulieren, bedrijven, woningbouwcorporaties of wijkverenigingen, meer vrijheid te geven om hun directe leefomgeving zo in te richten zoals ze dat zelf graag wensen. Gemeenten moeten daarin meer dan nu het geval is een ondersteunende rol vervullen. De Rli acht het onvermijdelijk dat, door wegvallende geldstromen en bewustere keuzen, er in Nederland grotere verschillen in en tussen gemeenten ontstaan als het gaat om de kwaliteit van de openbare ruimte. De raad vindt dit niet bezwaarlijk mits het Rijk het minimumniveau garandeert.
Zie voor informatie het rapport Kwaliteit zonder groei, over de toekomst van de leefomgeving op de website van de Rli.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Beheer zorgt voor comfort voor iedereen
4 dec 2023Als er iets fijn is als je je door de…
Verlichting beheren is een fluitje van een cent met LMS
4 dec 2023Openbare verlichting efficiënt beheren én onderhouden: wie wil dat nu niet? Waar voorheen in Excellijstjes werd…
CROW publiceert Verkenning zebrapaden
17 nov 2023Gemeenten hanteren verschillende uitgangspunten voor het toepassen van voetgangersoversteekplaatsen. Rond…
Almere wil plaatsing elektrische laadpalen versnellen
5 okt 2023Om te kunnen voldoen aan de de toename van de vraag naar elektrisch rijden zet Almere in op een versnelling…
Ledsignalering in de weg laten voetganger en fietser veilig oversteken
26 sep 2023Veilig oversteken is voor elke weggebruiker van essentieel belang, maar vooral voor fietsers en voetgangers is…
Statiegeld: een oplossing met een nieuw probleem voor openbare ruimtes
18 sep 2023Een ironische twist in het statiegeldverhaal: wat bedoeld was om de straten schoner te maken, leidt nu tot…
Terrassen worden groter: wat doet dit met de stad?
6 sep 2023De trend van grotere terrassen in steden is in opmars. Steeds meer horecagelegenheden breiden hun buitenruimtes…
Via digiborden bindt Amsterdam de strijd aan met lawaaierige weggebruiker
16 aug 2023Je zit net aan de koffie op je balkon of in de tuin, tot die koffie bijna in je schoot belandt: een motorfites…