Rotterdamse materialenbank: ‘We hergebruiken veel meer dan grond’

Nieuw is de Rotterdamse Materialenbank niet. Ruim dertig jaar geleden begon deze eerste Nederlandse grondstoffenbank al met het hergebruiken van grond uit de grond-, wegen- en waterbouwsector in de stad. Een paar jaar geleden kwam daar een nieuwe opgave bij: zorgen dat ook andere materialen hergebruikt worden. In 2050 wil Rotterdam namelijk volledig circulair zijn. Dat betekent: duurzamer produceren, minder kopen en bewuster materialen hergebruiken. Sindsdien is de grondbank omgedoopt tot Circulaire Materialenbank (CMB).  

‘We willen dat alle restmaterialen van projecten in Rotterdam worden hergebruikt in de stad, zodat we niks meer hoeven weg te gooien. Zand was altijd al makkelijk te recyclen, maar klei was een ander verhaal’, vertelt Jamila Aissati, adviseur bij de CMB. ‘Dat werd gezien als een laagwaardige grondstof en gebruikten we voor bijvoorbeeld dijken en geluidswallen buiten Rotterdam. Nu willen we er méér mee. We zien het nu als grondstof. Aan zogenoemde materiaaltafels bedenken we hoe we dit soort materialen kunnen hergebruiken bij Rotterdamse projecten.’  

 Rioolbuizen  

De materialenbank denkt niet alleen mee over het hergebruiken van grond of bagger, maar ook over andere materialen. Zoals rioolbuizen. Die gingen altijd rechtstreeks naar de breker. Daar werden ze in heel kleine stukjes gebroken, die we vervolgens gebruikten als fundering onder wegen. Jamila: ‘Maar liever breken we ze niet. In de Groene Poort langs de Landtong in Rozenburg zijn de afgedankte buizen onder water opgestapeld. Daar breken ze de golven van schepen. Ook ontstaat er zo een kunstrif dat goed is voor dieren en planten onder water.’   

Matches  

De CMB matcht vraag en aanbod van alle materialen. Dat vraagt om specifieke kennis en een goed netwerk. ‘Wij controleren aangeboden materialen op kwaliteit. Vervolgens zoeken we een project waar de materialen nodig zijn. Daar brengen we de grondstoffen heen. De klant hoeft dat niet zelf te doen.’ Klanten zijn vooral afdelingen van Stadsbeheer en Stadsontwikkeling. Daarnaast werkt de CMB samen met onder andere Rijkswaterstaat, gemeente Nissewaard, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, DCMR en Havenbedrijf. En die connecties komen goed van pas. Bijvoorbeeld toen de afdeling Mobiliteit van Stadsontwikkeling resthout zocht voor terrasvlonders. Die waren nodig in De Steilrand, een natuur- en recreatiegebied in Overschie, Schiebroek en Hillegersberg. ‘Zelf hebben we niet vaak hout. Maar het Havenbedrijf had het wel, waardoor we een mooie match konden maken’, zegt Jamila.  

 Geld besparen  

Producten recyclen is goed voor het klimaat. Maar het scheelt ook geld. De aanbieder bespaart op onder meer afvoerkosten en de vrager op inkoopkosten. ‘Dat is een win-winsituatie. Klanten vragen steeds vaker om tweedehandsproducten, want bouwmaterialen zijn veel duurder geworden. Neem beton. Dat is het nieuwe goud. Het is hartstikke duur. Met hergebruik kun je kosten beperken.’  

 Een project waarbij veel geld is bespaard, is de Groeiberg Heerlijkheid. Die panoramaheuvel met uitzicht over Hoogvliet is aangelegd met grond van sloop- en nieuwbouwprojecten in Hoogvliet. De CMB heeft ervoor gezorgd dat die grond is hergebruikt. Dat heeft volgens Jamila miljoenen bespaard. Een recenter voorbeeld is de nieuwe gemeentelijke boomkwekerij aan de Fairoaksbaan in Overschie. Hier is van bagger vruchtbare bomengrond gemaakt waar de kwekerij bomen kan planten.  

Timing  

De CMB matcht alleen partijen als de timing klopt. Als de ene partij nu stenen heeft, maar de andere partij kan die pas later gebruiken, dan is er geen match. ‘Want we hebben helaas niet genoeg opslaglocaties. We kunnen nu alleen grond opslaan op de Teugeweg en Keileweg. Voor het opslaan van andere materialen hebben we meer ruimte nodig. Dat is lastig, want locaties zijn schaars. Maar als we circulair willen werken, zijn opslaglocaties een must. En als we echt alle materialen circulair willen gebruiken, dan moeten we daar ook bij de inkoop en aanbesteding al over nadenken.’  

Bron: gemeente Rotterdam