Nederland staat voor een enorme woningbouwopgave. Uit onderzoek van Janneke van Oorschot, verbonden aan de Universiteit Leiden, blijkt dat de woningcrisis het best kan worden aangepakt door meer woningen te bouwen binnen stedelijke gebieden. Dit hoeft niet ten koste te gaan van het stedelijke groen.
Nederland zal tegen 2050 naar schatting bijna twee miljoen extra woningen nodig hebben. Het bouwen van deze woningen, samen met de benodigde infrastructuur, vraagt veel ruimte en bouwmaterialen, die elk een ecologische impact hebben. Met deze uitdagingen in gedachten onderzocht Van Oorschot waar en hoe we het meest effectief kunnen bouwen.
In eerder onderzoek richtte ze zich op de materialen die voor nieuwbouw nodig zijn, met een focus op circulair gebruik. Daarnaast onderzocht ze de beschikbaarheid van stedelijk groen en de voordelen hiervan, zoals verkoeling en recreatiemogelijkheden.
Van Oorschot baseerde haar huidige studie op twee scenario’s van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), waarin twee mogelijke versies van Nederland in 2050 worden geschetst. "De kernvraag is of bevolkingsgroei binnen of buiten de stad plaatsvindt," legt Van Oorschot uit. Ze maakt in haar onderzoek onderscheid tussen dichtbevolkte gebieden ("dense") en dunbevolkte gebieden ("sparse").
Door de PBL-projecties op te splitsen in kleinere eenheden, berekende Van Oorschot hoeveel bouwmaterialen er in elk scenario nodig zijn voor de nieuwbouw en wat de impact is op de natuurlijke omgeving.
Ze concludeerde dat het verder verdichten van reeds bebouwde stedelijke gebieden over het algemeen het meest efficiënt is, zowel qua ruimte- als materiaalgebruik. Stedelijke woningen zijn vaak compacter en worden vaker in hoogbouw gerealiseerd. Bovendien kan het hergebruik van sloopmaterialen de ecologische efficiëntie verder verhogen.
Wat opvallend is in het 'verdichtingsscenario', is dat de bouw van extra woningen niet hoeft te leiden tot verlies van groen. "Sterker nog," zegt Van Oorschot, "het is mogelijk om juist méér groen te creëren." Dit leidt tot extra koeling, betere opvang van regenwater en meer recreatiemogelijkheden. Volgens het onderzoek kan het groengebied met wel 3 procent toenemen.
Ze noemt Leiden als voorbeeld. "De binnenstad is nu een hitte-eiland, maar in de projecties voor 2050, waar extra woningen samen met meer groen worden toegevoegd, verdwijnt dat hitteprobleem grotendeels."
