‘In elke straat om de tien meter een boom, dat kan in 98 procent van de gevallen’

Tekst: Manon van Ketwich 

“Elke straat een #spons! Zodat iedereen drogen vloeren houdt bij #hoosbuien en #koelte heeft op hete dagen. Elke straat een spons is een heel eenvoudige goedkope oplossing voor veel vraagstukken. Als elke straat regenwater opvangt, stroomt het in de toekomst niet over vele vloeren en/of stroomt het niet naar wijken die lager liggen.”  

Het zijn de eerste regels van een lang bericht op LinkedIn. De strekking: we moeten drastisch vergroenen zodat elke straat zo veel mogelijk zijn eigen regenwater opvangt. En dat hoeft niet duur te zijn, sterker nog, volgens stedenbouwkundige Nanda Sluijsmans is het een goedkope oplossing. Het bericht kon op veel bijval rekenen, bleek uit de meer dan 100 commentaren en meer dan 1000 ‘duimpjes’.  

Nog urgenter 

“Goed dat de discussie hierover loskomt en fijn om te weten dat het leeft”, zegt Sluijsmans er zelf over. “We zijn als ontwerpers al jaren bezig om dit concept te promoten. En met het hoge water laatst is het nog urgenter geworden en staat het ook bij de politiek op de agenda.” 

Sluijsmans stelt onder meer voor om in elke straat om de 10 meter een boom neer te zetten. “In 98 procent van de straten in Nederland kan dat. Het moet een gewoonte worden en bovendien, bewoners willen het meestal ook. Het is alleen zo dat we brede, verharde straten heel normaal zijn gaan vinden, terwijl dat helemaal niet nodig is. Sterker nog, er wordt vaak geklaagd over dat automobilisten te hard rijden, dat kan je tegengaan door straten te versmallen. Op die manier creëer je ruimte voor groen én verbeter je de verkeersveiligheid.” 

Economische voordelen 

Een groenere straat heeft bovendien economische voordelen, vindt Sluijsmans. “Op dit moment is het in versteende straten ’s zomers echt onplezierig, te warm om even een boodschap te gaan doen. Wanneer je fietspaden en stoepen voorziet van bomen kunnen kleine ondernemers beter blijven draaien in de zomer en verbetert de leefbaarheid. Er wordt al steeds vaker op deze manier nagedacht. In Zandvoort bijvoorbeeld hebben heel veel ondernemers gevraagd om groen. Uiteraard zijn er ook ondernemers bij die willen dat bezoekers een auto voor de deur kunnen parkeren, maar de economische voordelen van groen worden steeds belangrijker.” 

Minder belasting op groene tuinen 

Een groot deel van de versteende oppervlakte in Nederland is niet in het bezit van de overheid, maar van particulieren, woningbezitters. Zij kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de straat als spons, door hun tuinen te vergroenen. De overheid kan hier een stimulerende rol in spelen door minder belasting te heffen bij groene tuinen. In Duitsland heeft men al een dergelijk systeem. Sluijsmans vindt dat zoiets ook in Nederland ingevoerd zou moeten worden. “Dit zou vanuit het Rijk moeten komen. Uiteindelijk leidt het tot kostenbesparing voor iedereen. Ondernemers komen voor minder hoge kosten te staan omdat ze droge vloeren houden en funderingen rotten minder snel weg.” 

Minder nadruk op klimaatverandering 

Wat Sluijsmans betreft zou het niet hoeven uitmaken welke politieke wind er door het land waait. “Of je het nu doet voor het klimaat of voor de ondernemers, vergroenen van de straat is altijd een goed idee. Ik ben wel van mening dat we meer nadruk moeten leggen op de economische en maatschappelijke waarden van groen en wat minder op het tegengaan van klimaatverandering.” 

Groennorm 

Elke straat een spons, dat klinkt ambitieus, maar Sluijsmans is ervan overtuigd dat er in 10 jaar heel veel bereikt kan worden. “Het personeelstekort is wel een punt, maar volgens mij zijn er meer manieren om aan handen te komen.” Toch is er nog wel wat te doen voordat er meer bomen in de grond gaan. “Men snapt inmiddels heel goed wat de voordelen zijn van meer groen, maar toch is er in veel gevallen nog te weinig aandacht voor en is men niet kritisch genoeg bij het maken van nieuwe plannen. Daarom zou het ook zo goed zijn om een groennorm vast te stellen, net zoals er parkeernormen worden bepaald.” 

Dit artikel is verschenen in Straatbeeld #1 2024. Lees meer van Straatbeeld in onze digitale bibliotheek.