Wel de lusten, niet de lasten van duurzaamheid bij aanbesteden

Onder invloed van aanbestedingsregels kiezen opdrachtgevers vaak voor standaardoplossingen. Maar het kan ook anders, heeft hij inmiddels gemerkt.

Het Aanbestedingsinstituut is een stichting die is opgericht door Bouwend Nederland, de vereniging van ondernemers in de Bouw & Infra. Al jaren controleert deze stichting alle bouw- en infra-aanbestedingen die openbaar gepubliceerd worden – tegenwoordig ongeveer 1500 per jaar. Dankzij deze controle worden fouten snel herkend. En wordt daar actie op ondernomen terwijl de procedure nog loopt. Per jaar ongeveer 150 keer. ‘Dat blijkt zeer effectief’, aldus Fijneman. ‘In 80% van de gevallen neemt een aanbesteder onze adviezen geheel of gedeeltelijk over.’ 
 

Langjarige trends

De controle levert daarnaast een uniek inzicht op in langjarige trends. Bijvoorbeeld in het gebruik van EMVI als gunningcriterium. Tot 2013 schommelde dat tussen de 15-20%, maar na de invoering van Aanbestedingswet schoot dat percentage omhoog naar 70%, zo blijkt uit de cijfers. Een mooie score, maar is EMVI als aandachtspunt daarmee afgerond? ‘Allerminst’, laat Fijneman ons weten. ‘Op dit moment leidt EMVI vooral tot hoge kosten. Zowel bij inschrijvers als bij opdrachtgevers. Terwijl het onderscheidend vermogen tegenvalt.’ Ruimte voor technische innovaties is er, afgezien van enkele grote, geïntegreerde contracten, nauwelijks.
 

Technisch dichtgetimmerd

Volgens Fijneman zit de wortel van het probleem in de manier waarop tegen een aanbesteding wordt aangekeken. Om de aanbiedingen goed met elkaar te kunnen vergelijken, worden ze technisch dichtgetimmerd. Vervolgens wordt in de EMVI vooral aandacht besteed aan omgevingsmanagement en hinderbeperking. De partij met het mooiste Plan van Aanpak én een heel lage prijs voor de standaardoplossing wint op dit moment. Maar wie een veel innovatievere en duurzamere oplossing in huis heeft, krijgt niet de kans de meerwaarde daarvan mee te laten tellen. ‘Bij verlichtingsbestekken is dat niet anders’, aldus Fijneman. ‘Terwijl ik me goed kan voorstellen dat het met name technische innovaties zijn, die hier het verschil kunnen maken.’

Maar hoe krijg je deze innovaties boven water zonder dat je appels met peren moet gaan vergelijken, met alle juridische risico’s van dien? De truc zit volgens Fijneman in het gunnen van een plek aan tafel in plaats van het gunnen van oplossing. 
 

Lees verder in Ruimte en Licht

U leest dit artikel verder in de nieuwste editie van vakblad Ruimte en Licht. Hierin verschijnt iedere editie een serie interviews met disciplines die wat verder af staan van openbare verlichting, maar die zich nadrukkelijk met het thema van de special bezig houden – in dit geval EMVI aanbesteden.

De nieuwste editie van Ruimte en Licht verschijnt op 24 juni 2016. Mis deze editie niet: reserveer alvast een exemplaar door lid te worden van ons platform!