Den Haag plaatst historische verlichting terug

De nota ‘Op straat gezet’ betekende een kentering in het Haagse straatbeeld: de historie herleeft dankzij het terugplaatsen van de ouderwetse lichtmasten, maar wel met de moderne techniek van nu.

De gemeente Den Haag kent vier historische lichtmasten: de Haagse mast, Paal 1913, de Keulse mast en de Berlage mast, waarvan de eerste twee de oudste varianten zijn. Vanaf de jaren zestig werden de oude gietijzeren en Berlage masten in grote hoeveelheden vervangen door meer standaard, industriële ijzeren masten, wat op veel verzet stuitte bij de bewoners van de stad. Uiteindelijk is in 1998 in de nota ‘Op straat gezet’ vastgelegd dat wat er nog stond, behouden moest blijven.

Omslag in het beleid

Tegenwoordig mag ongeveer twaalf procent van alle lichtmasten in Den Haag tot het historisch straatmeubilair gerekend worden en is negentig procent van alle voorgenomen plannen inmiddels gerealiseerd. De kredietcrisis aanpak van 2009 bracht een extra maatregel met zich mee: het versneld beschikbaar stellen van geld om de openbare verlichting te verbeteren. Openbare verlichting werd, en wordt, gezien als een integraal onderdeel van de sociale veiligheid. Door te moderniseren wordt op termijn bovendien geld bespaard door energiebesparing en lagere onderhoudskosten.

Zoeken naar de succesformule

Het is bij historische armaturen zoeken naar de juiste combinatie van een oude uitstraling met de moderne techniek. Omdat de Haagse mast slechts 3,5 meter beslaat, in tegenstelling tot de zes meter hoge masten die er eerst stonden, zijn er ook meer masten per vierkante meter nodig. Daarom heeft de gemeente lang gezocht naar een geschikte lamp en armatuur die een zo hoog mogelijke lichtopbrengst en –kwaliteit kunnen leveren. De gemeente ging met fabrikant Lightronics in gesprek om een upgrade te ontwikkelen voor het Berlage armatuur. Dit resulteerde in een goede combinatie van rendement en warm wit licht. Met de Cosmopolis lichtbron van Philips kan de afstand tussen de masten met vier à vijf meter worden vergroot. Hierdoor zijn minder masten nodig en kan toch een goed lichtbeeld worden bereikt.
Het is ook een hoop gepuzzel om een gewenst lichtniveau en gelijkmatigheid te creëren met historische verlichting. De crux zit uiteindelijk in het juiste evenwicht tussen de historische uitstraling en de lichtkwaliteit. Bij de zoektocht naar een beter Berlage armatuur is daarvoor in samenspraak met leverancier De Noot zeer gedegen onderzoek verricht en zijn veel proefopstellingen de revue gepasseerd. Inmiddels is ook een opstelling met led-verlichting is geïmplementeerd. Daarnaast heeft LichtProjecten NL al ongeveer 140 replica's van de Keulse Mast geleverd aan Den Haag.

Straatbeeld magazine

De Straatbeeld redactie sprak met Frank Hamelink, teamleider OVL van Dienst Stadsbeheer, over het terugplaatsen van historische verlichting in Den Haag. Het hele artikel leest u in Straatbeeld magazine #5. 

Terug naar overzicht >>>