Wat zijn de ervaringen met ovl-managementsystemen?

In de gemeente Noordwijk maken ze gebruik van drie verschillende systemen. “Het streven van de gemeente is: voor de hoofdroutes, grotere parkeerterreinen en bedrijventerreinen maken we gebruik van CityTouch van Signify”, begint Snaar te vertellen. “Voor de Koningin Wilhelmina Boulevard gebruiken we Luminizer van Luminext. De verlichting is daar in kleuren vanaf 2000 tot 2700 kelvin te regelen en te dimmen. Voor de kleinere parkeerterreinen, vrijliggende voet- en fietspaden maken we gebruik van Sustainder en TviLight-detectie.” 

Extra besparingen 

Het managementsysteem van Signify bevalt de gemeente Noordwijk goed, zegt Snaar: “Maar wil je het maximale eruit halen, dan moet je ter plaatse kijken wat de verkeersintensiteit is. Ik heb zelf per straat twee of drie avonden en drie of vier ochtenden geteld en gekeken. Daarna kan je bijvoorbeeld overstappen op een check één keer per jaar. Dit levert extra besparingen op. Zo heb ik één straat op een bedrijventerrein waar de verlichting om 6.15 uur omhoog gaat, terwijl de zijstraat niet omhoog gaat, want de eerste weggebruikers melden zich daar pas rond 8.00 uur. Luminext moeten we nog inregelen, maar dat is lastig in verband met corona. Het systeem is ook pas in februari geplaatst.” 
 
“TviLight heeft het grote voordeel dat ik het licht van drie masten tegelijk kan verhogen”, vervolgt Snaar. “Is de weggebruiker dan voorbij gereden aan mast drie, dan gaan masten vier, vijf en zes omhoog en masten één, twee en drie langzaam omlaag. Sustainder heeft als groot voordeel dat met bijvoorbeeld een vierzijdig paalarmatuur je twee zijden geheel kunt uitzetten. Als een bewoner dan klaagt over het licht kun je die zijde eenvoudig uitschakelen.” 

Energiebesparing 

Wat alle systemen hebben, is dat je er in het begin meer aandacht aan moet besteden, informeren bij de buurtbewoners of zelf waarnemen. Snaar: “Het is wat extra werk, maar het levert daarnaast ook een energiebesparing op. Ik vind het experimenteren heel bijzonder, met name hoever kan je dimmen zonder dat er klachten komen dat het te donker is.” 

Tilburg

De gemeente Tilburg begon in 2010 met het verledden van de openbare verlichting, vertelt beheerder Arne Mans. “We zijn toen begonnen met een aantal pilots waarbij we conventionele verlichting hebben vervangen door ledverlichting. Toen vervolgens bleek dat uit de total cost of ownership berekening veel voordelen naar voren kwamen, vroegen we ons hardop af waarom nog vasthouden aan conventionele verlichting? We besloten toen al snel om door te pakken.” 
 
De gemeente Tilburg maakt gebruik van het managementsysteem CityTouch van Signify. “Er waren in 2010 nog maar weinig managementsystemen, zo kwam al snel Signify op ons pad. We wilden graag dat systemen met elkaar kunnen communiceren via open source, vooral omdat we vanuit de gemeente ook met een beheerssysteem werken. Wij kunnen nu de armaturen benaderen vanuit ons eigen beheersysteem.” Het managementsysteem voldoet aan de verwachtingen, zegt Mans: “Wij zijn begonnen met het verledden van een aantal drukke doorgaande wegen. We merkten dat er vanuit burgers steeds minder betrokkenheid ontstond. Als er in het verleden armaturen niet werkten, dan kregen we veel meer meldingen. Daar moesten we iets mee doen, vonden we. We kunnen dat nu ondervangen met ons systeem, omdat we meldingen ontvangen als er storingen zijn, nog voordat de storing door de burger is opgemerkt.” 

Dimprofielen 

Na het invoeren van ledverlichting, stapte de gemeente ook al snel over op dynamische en interactieve dimprofielen. “We werken met standaard dimprofielen voor de verschillende gebieden zoals woonwijken, fietspaden en toegangswegen. Daarnaast leveren we voor specifieke projecten ook maatwerk. Daarmee weten we forse besparingen te realiseren. Het scheelt enorm als je licht kunt reduceren als er minder vervoersbewegingen zijn op de weg. De verledding, de interactieve manier van aansturing en het verminderde onderhoud zorgen ervoor dat we een energiebesparing hebben gerealiseerd van ongeveer vier ton.” 

Geen ‘appeltje-eitje’ 

Volgens Mans was het overstappen naar interactieve ledverlichting zeker geen ‘appeltje-eitje’. “Maar we hebben ook zeker niet de makkelijke weg bewandeld. Zo zijn we bijvoorbeeld begonnen op één van de drukste wegen in het centrum. We hebben destijds 500 armaturen omgebouwd en in bedrijf gesteld. In het begin liepen we dan tegen problemen aan dat bijvoorbeeld coördinaten veel nauwkeuriger bepaald moesten worden in verband met de actieve communicatie tussen de asset en het systeem. Dat zorgde er soms voor dat het systeem in de war raakte. Dat is ook onderkent door de leveranciers en inmiddels draait alles middels plug & play, dat werkt veel beter. Je wil in het begin ook alles weten over het systeem, waarbij je ladingen informatie over je heen krijgt, maar met de meeste informatie doe je verder niks mee. We hebben ons systeem nu zo ingesteld dat we kunnen zien of een armatuur wel of niet brandt en we hebben inzage in complexe netwerkstoringen. Zo kunnen we burgers en opdrachtnemer op de juiste manier inlichten.” 
 
Van de 50.000 lichtpunten in de gemeente, hebben er inmiddels 22.000 ledverlichting. “Het doel is om tot 2030 alle armaturen te voorzien van led. Omdat de ontwikkelingen in de openbare verlichting zich snel opvolgen, mis je misschien een aantal ontwikkelingen als je alles in één keer vervangt. Dat zou jammer zijn. Daarom draaien we af en toe grote projecten waarbij veel armaturen worden vervangen. Dat wordt afgewisseld met kleinere projecten waarbij er een aantal lichtpunten worden vervangen.”

Dit artikel is verschenen in Straatbeeld 2, thema slimme openbare ruimte. Download hier gratis het magazine!